Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

"Παραμένω, επιμένω, προσμένω..."


«Εντός εαυτού και εκτός ορίων». Ενας μονόλογος του Κωνσταντίνου Τσουκαλά που  αυτοπαρουσιάσθηκε στο υπόγειο της Στοάς του Βιβλίου μπροστά σ΄ένα κατάμεστο ακροατήριο φίλων και πολλών πανεπιστημιακών.


Με μεταπτυχιακές σπουδές Φιλοσοφίας του Δικαίου και Κοινωνιολογίας στα πανεπιστήμια της Χαϊδελβέργης, του Μονάχου , των Παρισίων και του Γέηλ, κατά τα έτη 1968-1985 διετέλεσε καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Βενσέν στο Παρίσι και του πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα από το 1981 έως το 1989 άσκησε καθήκοντα επιστημονικού διευθυντή στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) όπου το 1993 ορίσθηκε πρόεδρος του ΔΣ . Σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής της Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά πρωτίστως ένας σύγχρονος διανοητής με πλούσιο συγγραφικό έργο.

Το κύριο αίσθημα που με διακατέχει, είναι η αμηχανία, είπε ο Τσουκαλάς, μιλώντας για πρωτόγνωρα διλήμματα όταν καλείσαι να μιλήσεις για τον εαυτό σου δημόσια. Ταλαντευόμενος ανάμεσα στον ναρκισσισμό και την αυτοκριτική, επιστράτευσε, όπως είπε, τις μνήμες.
«Είναι μια απολογία, τόνισε, γι αυτό που είσαι, γι αυτό που δεν είσαι, του ηθελημένου, του αθέλητου, του τυχαίου. Η αφήγηση όμως παραμένει αυθαίρετη».

Αναφέρθηκε στην καταγωγή του, ένα μεσοαστικό οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο έζησε «προστατευμένος από τις αντιφάσεις της ζωής». Η μητέρα του μια πολύ καλλιεργημένη γυναίκα , του εμφύσησε την αγάπη για τη λογοτεχνία και τη μουσική. Η επιρροή του πατέρα του ήταν πιο έμμεση, όπως είπε, αλλά συνετέλεσε στο να απωθήσει το δικηγορικό επάγγελμα και τη διγλωσσία του πολιτικού λόγου.

«Πολιτικοποιημένος αλλά ποτέ πολιτευόμενος», λέει. Συνήγορος του Νίκου Μπελογιάννη, όμως ο πατέρας του, τον πήρε μαζί του στο δικαστήριο στη διάρκεια της πολύκροτης δίκης κι αυτή ήταν η πρώτη απόπειρα να καταλάβει «την ουσία του πολιτικού δράματος» που τον έσπρωξε μετά στην αριστερά.

Εκείνος που σφράγισε όμως την πορεία του περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον -σε σημείο ταύτισης όπως λέει- ήταν ο Νίκος Πουλαντζάς με το συγγραφικό του έργο που είχε μεγάλη απήχηση την εποχή, τις κοινές φιλοσοφικές αναζητήσεις τους και το τραγικό τέλος με την αυτοκτονία του στο σπίτι του Τσουκαλά στο Παρίσι.

Η αφήγηση συνεχίζεται με τη «μοιραία και μαγική χρονιά» του 1968. Ο Μάης στο Παρίσι, τα τανκς στην Πράγα.«Ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρχει» και «κάτω από το πεζοδρόμιο είναι μια παραλία». Φιλοσοφικές και πολιτικές στιγμές που σημάδεψαν το τέλος της δεκαετίας του ΄60 και του '70. Το Παρίσι εκείνη την περίοδο -λέει- λειτουργούσε σαν προσκλητήριο. «Μετά το '68 η αμφισβητούμενη γνώση ήταν ανοιχτή σε όλες τις προσεγγίσεις».

Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς μίλησε ακόμη για την παγκοσμιοποίηση και την απονεύρωση των αξιών, για τη διαφθορά. Οι προσεγγίσεις του όμως λέει ότι είναι όλο και πιο αφαιρετικές . Υπάρχουν ωστόσο και οι σταθερές: Οπως ότι «πρέπει να αλλάξουμε τον κόσμο»-έστω κι αν ο ίδιος νοιώθει ότι δεν μπορεί να συμβάλλει πλέον-και ακόμη ότι «ο άνθρωπος μπορεί πάντα να αρχίσει από την αρχή».

Και αντί για επίλογο σημείωσε: «Παραμένω, επιμένω, προσμένω...»

http://naftilos.blogspot.com/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου